U m b h a l o u p h a w u l a i z i n t o e z i h l a n u
eziqakathekileko umuntu azitlhogela ukuphila.
*Ndzotho (brown) – Inarha (land)
*Sarulana (yellow) – Ilanga (sun)
*Stinyana (Navy Blue) – Amanzi (water)
*Bomvu (red) – iingazi (blood)
*Hlaza green) – iintjalo (plantation)
Imibala yombhalo ayivundlwa , ijama rwe
nawuwembetheko, ukutjengisa ipilo eyakhiweko
e p h a s i n i . U k h o m b i s a u b u d l e l w a n a
bangokommoya hlangana kwamafu ne phasi, isib.
Ikambiso yamanzi ubuya emafini iye phasi
begodu amanzi abuya Emlanjeni elwandle
arhwamuke abuyele phezulu abumbe
amafu kubenezulu, leli elibuyela phasi.
Lo k h o k u tj e n g is a isi g a b a s e p il o
esingunaphakade nesingapheliko.
Isigaba sepilo siyala indlela isitjhaba
samaNdzundza ekufanele sembatho ngayo
abogedlana.
Abobaba abathetheko ambatha abogedlana
abastinyana nabamhlophe k’phela,
ukuphawula amandla wamanzi (amanzi
abuphilo). Umbala ostinyana uphawula
amanzi, omhlophe utjho ukuthi amanzi
aletha mkhanyo esitjhabeni. Ngaphandle
wamanzi isitjhaba sisebumnyameni
ngombana angeze sakghona ukuphuluka.
INgwenyama ngiyo yodwa efaka ugedlana
obomvu ngombana ngubaba wesitjhaba.
Umbala ubomvu utjho ukuthi soke
s i b a n t w a n a
b e N g w e n y a m a / s i b u s w a
yiNgwenyama.
Ngokuya ngemibala emithathu
e N g w e n y a m e n i , a b o m m a
b a s e b e n z is a imi b a l a i z u b a
nobukhobe.
*umbala obukhobe uyihlanganiso
yombala obomvu nomhlophe.
*umbala ozuba uyihlanganiso
yombala ostinyana nomhlophe.
Lokhu kusiphawulo sokobana
a b omma n g i b o a b a b e l e t h i
besitjhaba
Ukugidingwa kwamaNdebele anyulwe ephaliswaneni labonongorwana bama-SATMA
Ama South African Traditional Music Awards, aziwa khulu ngama-SATMA amayelana nokugidinga umvumo wesintu, amalimi ngokuhlukana kwayo nendlela umvumo owenziwa ngayo....